Besluit  gemeenteraad

FEITEN EN CONTEXT

De afgelopen jaren werden door de gemeente Lubbeek een aantal engagementen goedgekeurd die een aanzet geven voor het invullen van de doelstellingen voor het SECAP.

Door het klimaatengagement Vlaams-Brabant in het kader van het CoM2030 te ondertekenen (Beslissing CBS 9/9/2019), engageert de gemeente zich om:

•    minder CO2 uit te stoten (40% CO2-reductie). Door energie te besparen, het gebruik van fossiele brandstoffen af te bouwen, in te zetten op hernieuwbare energie en door te kiezen voor efficiënte, schone technieken;
•    de effecten van de klimaatverandering, zoals hitte, droogte en wateroverlast, te milderen;
•    alle relevante achteren te betrekken bij de opmaak en de uitvoering van het lokaal klimaatbeleid;
•    zelf het goede voorbeeld te geven.

Door het goedkeuren van deelname aan het Lokaal Energie- en Klimaatpact 1.0 door de gemeenteraad (Gemeenteraad 26/10/2021) engageerde de gemeente Lubbeek zich om

• een aantal doelstellingen inzake klimaat te realiseren en in te zetten op acties om de doelstellingen op Vlaams niveau, in vier ‘werven’ waar te maken.
• Inschrijven op het LEKP1.0 hield het engagement in tot de opmaak van het SECAP

Op 25/2/2020 werd de beslissing genomen om de samenwerkingsovereenkomst met de provincie Vlaams-Brabant te ondertekenen om het SECAP te laten opmaken door de diensten van de provincie. Het SECAP wordt voor goedkeuring voorgelegd aan de gemeenteraad. 

JURIDISCHE GRONDEN

•    Art. 2 Decreet Lokaal Bestuur: “De gemeenten zijn overeenkomstig artikel 41 van de Grondwet bevoegd voor de aangelegenheden van gemeentelijk belang. Voor de verwezenlijking daarvan kunnen ze alle initiatieven nemen. Ze beogen om bij te dragen aan de duurzame ontwikkeling van het gemeentelijk gebied.”

•    De internationale conferentie inzake milieu en ontwikkeling gehouden in Rio de Janeiro in 1992 en het internationaal verdrag van Kyoto van 1997 met betrekking tot het nemen van maatregelen ter bescherming van het klimaat en ter vermindering van de uitstoot van broeikasgassen.
•    Het ondertekenen van de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen door de federale overheid in New York in 2015 aangaande het engagement om aan de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen te werken.

•    Het Vlaams Energie- en Klimaatplan (VEKP) 2021-2030.
•    Het Regeerakkoord Vlaamse Regering 2019-2024: Ook de Vlaamse en lokale overheden nemen hun verantwoordelijkheid en geven het goede voorbeeld. Net zoals de Vlaamse Overheid zullen gemeenten, steden, intercommunales, OCMW’s, provincies en autonome gemeentebedrijven worden gevraagd dat zij hun broeikasgassen met 40% reduceren in 2030 ten opzichte van 2015 en vanaf 2020 per jaar een energiebesparing van 2,09% realiseren op het energieverbruik van hun gebouwenpark (inclusief technische infrastructuur, exclusief onroerend erfgoed).

•    Het provinciaal klimaatbeleidsplan 2040 waarin gesteld wordt dat de provincie Vlaams-Brabant samen met gemeenten, bedrijven, kennisinstellingen, middenveld en burgers wil evolueren naar een klimaatneutraal en klimaatbestendig Vlaams-Brabant tegen 2040.

•    Het ondertekenen door de gemeente Lubbeek van het Vlaams-Brabants klimaatengagement in het kader van het burgemeestersconvenant 2030, met het engagement tot een 40% CO2-reductie en het werken aan een mildering van de effecten van klimaatverandering, niet in het minst door het geven van het goede voorbeeld. (Beslissing CBS 9/9/2019)
•    Het goedkeuren van deelname aan het Lokaal Energie- en Klimaatpact 1.0 door de gemeenteraad (Gemeenteraad 26/10/2021).
•    Het ondertekenen door de gemeente Lubbeek van het Burgemeestersconvenant 2030, aangaande de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen. [datum? Beslissing CBS?]
•    Goedkeuring overeenkomst opmaak SECAP door de provincie Vlaams Brabant (GR 25/2/2020)

 

•    Goedkeuring deeldoelstellingen mitigatie (CBS 28/11/2022)

•    Principieel goedkeuren actielijsten om door te sturen voor advies aan GECORO en MAR (CBS 15/5/2023)

•  Positief advies MAR (29/5/2023), met suggesties ivm verder participatietraject.

 

 

ARGUMENTATIE

Op 25/2/2020 werd de beslissing genomen om de samenwerkingsovereenkomst met de provincie Vlaams-Brabant te ondertekenen om het SECAP te laten opmaken door de diensten van de provincie. In de bijlage bij de samenwerkingsovereenkomst werden de principes en beleidsdoelstellingen vastgelegd.

• Een belangrijk uitgangspunt is het aannemen van ruimteljike ordening als sleutelsector, zowel voor mitigatie en adaptatie.
• Er wordt gespecifieerd voor welke domeinen mitigatiedoelstellingen worden voorzien: gebouwen (zowel residentiële, tertiaire als eigen gebouwen), openbare verlichting, mobiliteit, lokale productie hernieuwbare energie, duurzame productie- en consumptie.

Voor de opmaak van het ontwerp klimaatactieplan baseerde de provincie zich op de resultaten van enkele workshops die in 2021 georganiseerd werden voor gemeentelijke mandatarissen en vertegenwoordigers van de diensten

Uit deze workshops kwam als algemene doelstellingen naar voor:
“Lubbeek streeft naar een drastische vermindering van de CO2-uitstoot en wil maatregelen nemen om de gevolgen van de klimaatverandering op haar grondgebied te temperen.”
Voor mitigatie werd dit:

• Wensbeeld 2050: De gemeente wil klimaatneutraal zijn tegen 2050
• Doelstelling 2030: We engageren ons om op het grondgebied van onze gemeente tegen 2030 minstens 40% minder CO2 uit te stoten t.o.v. 2011.

Voor adaptatie:

• Wensbeeld 2050: De gemeente wil klimaatbestendig zijn tegen 2050.
• Doelstelling 2030: De gemeente zet stappen naar een veerkrachtige en klimaatrobuuste gemeente

Voor de verschillende deeldomeinen uit de bijlage van de samenwerkingsovereenkomst werden tijdens de workshops doelstellingen ontwikkeld.

In 2022-2023 werd verder gewerkt op het ontwerp dat de provincie had opgemaakt.

• Via een door Interleuven begeleid participatietraject in het najaar van 2022 werd gepeild naar acties die de bevolking belangrijk vindt. Het CBS nam op 30/1/2023 kennis van de resultaten van dit traject.
• De deeldoelstellingen voor mitigatie en adaptatie werden voor goedkeuring voorgelegd aan het CBS (goedkeuring mitigatie 2/11/2022)
• Na het verankeren van deze doelstellingen konden de actielijsten opgemaakt worden.

Meer dan 300 acties uitvoeren is onmogelijk voor de gemeente. Er werd dus een selectie gemaakt op basis van enkele beleidsmatige keuzes.
1.    Daartoe kreeg elke acties enkele labels toebedeeld:

• voeren we ze al uit ja/nee,
• voor welke doelgroep,
• welk type instrument,
• draagt het bij tot CO2-vermindering,
• hoe moeilijk of hoe duur is het om dit uit te voeren?
• Om een zicht te krijgen op de verdeling van de werklast werd ook getracht de actie te koppelen aan een bepaalde dienst.
• Op basis van het participatietraject: werd deze actie voorgesteld door de burgers?

2.    Met deze gegevens kon een selectie gemaakt worden:

• Acties die we nu al uitvoeren blijven we uitvoeren
• Acties die door het participatietraject gevraagd werden en die ons haalbaar en betaalbaar lijken worden extra meegenomen.
• Haalbare en betaalbare acties die we nog niet uitvoeren maar met een zekere impact op CO2-reductie werden ook meegenomen.

Zo kwamen we tot een lijst van 180  acties. Deze werden gescreend om na te gaan of dit geheel een coherent geheel kan vormen waarbij we willen gaan voor:
-    Een klimaatactieplan dat inzet op de verschillende onderdelen (mitigatie, adaptatie, ruimtelijke ordening);
-    Waarbij verschillende doelgroepen worden aangesproken;
-    We gebruik maken van een mix van instrumenten;
-    Mitigatie-acties een zo hoog mogelijke impact hebben.
-    En vooral: dat het plan gerealiseerd kan worden

 

Dit is een heel omvangrijk plan waarvan het resultaat nauw zal samenhangen met een voldoende opvolging en rapportage. Enkele handvaten i.v.m. rapportage worden aangereikt. Voorgesteld wordt om jaarlijks inhoudelijk te rapporteren aan de GR.

Een discussiepunt is ook de participatie bij de uitvoering. De MAR is vragende partij voor een verdere participatie (advies 29/5/2023).

Het voorstel zou zijn om de participatie in te vullen als volgt:

• gekoppeld aan de rapportage aan de GR bepaalt het CBS 1, 2 of meer acties die als werkpunt genomen kunnen worden in het volgende jaar.
• De MAR kan met deze acties aan de slag volgens een stramien dat aangehouden werd in de 2de participatieworkshop en waarbij het thema inhoudelijk verder wordt uitgediept.

FINANCIEN

Geen visum vereist

De financiële implicaties van het goedgekeurde SECAP worden jaarlijks geëvalueerd in het kader van de aanpassing van het meerjarenplan de gemeente en het OCMW.